*Η ανάγκη νόμους δεν γνωρίζει.
«Διάλεξε έναν μεγάλο εχθρό, κι αυτό θα σ' αναγκάσει να μεγαλώσεις για να μπορέσεις να τον αντιμετωπίσεις. Μίκρυνε το φόβο σου, γιατί, αν μεγαλώσει, εσύ θα γίνεις μικρός».
Υποδιοικητής Μάρκος, Ιστορίες του γερο-Αντόνιο, εκδ.Ροές, σ.79.
Η κυβέρνηση τρέμει τον ελληνικό λαό, τα σκάνδαλα και τη διάχυση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα γι' αυτό και διαθέτει τόσες δυνάμεις καταστολής. Έχει ένα φόβο πολύ μεγάλο. Κατά συνέπεια, η ίδια είναι πολύ μικρή. Οι εξεγερμένοι που ακόμα αντιστέκονται φοβούνται τη λήθη, που πάνε να τη μικρύνουνε με πόνο και αίμα. Γι' αυτό είναι μεγάλοι.
Η λογική της ακροφιλελεύθερης ηγεμονίας φαίνεται να εξαντλεί τα όριά της. Η παγκόσμια οικονομική κρίση με τη συνακόλουθη κρίση των τραπεζικών συστημάτων και η διεύρυνση των περιθωριοποιημένων μαζών αποτελούμενες από «ανθρώπινα απόβλητα» (Bauman) καταδεικνύουν την αντιδραστικότητα μιας τάξης πραγμάτων που καθοδηγείται από ένα καταρρέον καπιταλιστικό σύστημα.
Η εξέγερση που προκάλεσε η δολοφονία του 15χρονου μαθητή στα Εξάρχεια από την αστυνομία, οι ακτιβισμοί που παράλληλα διεξάχθηκαν τότε σε όλη την χώρα και η γιγάντωση του αναρχικού κινήματος είναι μια συνολικά άμεση δράση που υποδηλώνει την θέληση για μαζική φυγή από τη λογική της Ηγεμονίας. Άμεση δράση ως παρακώλυση της «κανονικής» ροής της καθημερινότητας από κοινωνικές ομάδες με στόχο την μερική διαφυγή από τις καταστροφές που προκαλούν σε όλους οι επιπτώσεις του καπιταλισμού και την μακροπρόθεσμη κοινωνική αλλαγή. Η δραστηριοποίηση αυτή, δύο χρόνια μετά, φαίνεται να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, κινούμενη στα αστικά κενά, στα περιθώρια της πόλης όπου υπάρχουν όχι μονάχα διαθέσιμοι χώροι: π.χ. εγκαταλελειμμένα κτήρια, αλλά και εν δυνάμει διεκδικούμενοι χώροι.
Εδώ πρέπει να ανοίξω μια παρένθεση και να τονίσω ότι η πόλη, νοημένη ως αρχιτεκτονική, ως άθροισμα αρχιτεκτονικών στις οποίες εμπεριέχεται και ο δημόσιος χώρος -αφού και αυτός κατασκευάζεται-, διαθέτει δύο βασικές σταθερές: την κατοικία και τα «μνημεία». Ως σταθερά και πρωταρχικό στοιχείο στην πόλη, το «μνημείο» (Η Αμερικάνικη Πρεσβεία, Η ΓΑΔΑ, Η Βουλή, κλπ.) συνδέεται διαλεκτικά με την πορεία ανάπτυξής της, γεγονός σημαντικό για τον καθορισμό του ιεραρχικού χάρτη εξουσιών στον αστικό χώρο.
Οι διαμαρτυρίες με τη σειρά τους εκφράζονται καθαρά από τις διαδρομές των διαδηλώσεων που είναι συγκεκριμένες, ακολουθούν κεντρικούς άξονες και εστιάζονται είτε σε διεκδικητικούς πόλους (δημοτικά κτήρια) είτε σε πόλους συσπείρωσης (εργατικά κέντρα, θέατρα και αίθουσες αλλά και πλατείες) πάντα στα πλαίσια των σχηματισμένων χωρικών ιεραρχιών. Με παρόμοιο τρόπο δρουν οι καταλήψεις. Αλλάζουν έτσι οι καθιερωμένες δραστηριότητες και κατά συνέπεια τα πρωταρχικά στοιχεία της πόλης. Η αλληλεπίδραση λοιπόν κοινωνικής πρακτικής και αστικού χώρου μεταλλάσσει τον τελευταίο καθώς με τη διαφορετική διάταξη και χρήση αλλοιώνονται οι αντικειμενικές έννοιες και οι προσδιορισμοί του χώρου και του χρόνου δημιουργημένοι από την κυριαρχούσα καπιταλιστική πολιτική.
Αυτές οι ενέργειες στα όρια της νομιμότητας και που πολλές φορές την υπερβαίνουν, φοβίζουν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την εξουσία καθώς αντιμάχονται συμβολικά και ουσιαστικά την ενσωμάτωση στο σύστημα της υπερεθνικής ελίτ και ταυτόχρονα αφυπνίζουν συνειδήσεις.
Βίντεο: onyxMOP
Οι «μειονότητες» των χιλιάδων διαμαρτυρόμενων στους δρόμους ένιωσαν και νιώθουν την υποχρέωση να καταγραφεί στη μέση συνείδηση ότι θέλουν να ζήσουν διαφορετικά και εκτός μιας κοινωνίας διαφθοράς, εκμετάλλευσης και παράνομης άσκησης εξουσίας και τρομοκρατίας. Δεν επιδιώκουν να καταλάβουν την εξουσία αλλά να την αμφισβητήσουν. Έτσι δημιουργούν μια κρίσιμη μάζα σε ένα καθορισμένο γεωγραφικό αστικό χώρο μ’ ένα τρόπο που παράλληλα παγκοσμιοποιείται λόγω της τεχνολογίας της επικοινωνίας και βρίσκει μιμητές και σε άλλες χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία)[1]. Δημιουργούν έτσι μια χωρίς έδαφος και διαρκούς ευθύνης αλληλεγγύη: Η χωρίς έδαφος αλληλεγγύη, σημαίνει ότι βλέπουν με τέτοιο τρόπο το προνόμιο (πολλά από τα εξεγερμένα παιδιά είναι από μεσοαστικές οικογένειες) ή την καταπίεσή τους στο πλαίσιο άλλων προνομίων και καταπιέσεων, ώστε καμιά ιδιαίτερη μορφή ανισότητας να μην μπορεί να προβληθεί σαν ο κεντρικός άξονας του αγώνα τους. Η διαρκής ευθύνη, σύμφωνα και με τον Richard Day, σημαίνει ότι είναι πάντοτε ανοιχτοί στην πρόσκληση και την πρόκληση ενός Άλλου, στην αλληλεγγύη προς τον αδικημένο, κάτι που είχε χρόνια να εκφραστεί τόσο έντονα και συλλογικά.
Η μη ιεραρχική οργάνωση και η χρήση της άμεσης δράσης για την αντιμετώπιση, το μπλοκάρισμα και την τελική αναστροφή δυνάμεων που είναι υπεύθυνες για την υπονόμευση του μέλλοντος τους καταδεικνύει το ότι οι νέοι που συγκρούστηκαν τότε καθημερινά και για δύο μήνες με τις δυνάμεις καταστολής δεν ήταν μια συνεκτική ομάδα όπως ήθελαν πολλοί, αλλά μια σημαία για τους ανθρώπους που μοιράζονταν το άδικο, γι αυτό και συστρατεύτηκαν μαζί τους μετανάστες απ’ όλες τις περιοχές της Αθήνας. Χωρίς ιεραρχική δομή, τα άτομα που συμμετείχαν στις συγκρούσεις και στους βανδαλισμούς θα έλεγα ότι έλεγχαν την ίδια τους τη δραστηριότητα. Δεν υπήρχε συγκεντρωτική οργάνωση ή ηγεσία που τους κρατούσε ενωμένους. Ήταν ανώνυμοι πυρήνες που καθοδηγούνταν μονάχα από την προσωπική τους συνείδηση.
Στην κρίσιμη εκείνη περίοδο όπου διεκδικήθηκε σε ευρεία κλίμακα ο ουδέτερος χώρος μεταξύ του δημόσιου δικαίου και του πολιτικού γεγονότος ορισμένοι –ως συνήθως– επέλεξαν να πάρουν θέση υπέρ του πρώτου δηλαδή της έννομης τάξης και των «κυρ Παντελήδων» και κατά του δευτέρου, δηλαδή της ζωής. Άλλοι προσπάθησαν και προσπαθούν να οικειοποιηθούν την εξέγερση ερμηνεύοντάς την ως «έγερση» ή ξεσηκωμό[2], άλλοι να της αποδώσουν χαρακτηριστικά της «νύχτας των κρυστάλλων»[3]. Επρόκειτο, όμως, όπως το έχει γράψει ο Μπακούνιν, για μια κοινωνική και όχι πολιτική επανάσταση καθώς αποτελούσε μια ρήξη και όχι προσπάθεια κατάληψης της κρατικής εξουσίας. Μια αυθόρμητη δράση των μαζών σε μια προσπάθεια περάσματος στον αναρχισμό (τη δίκαιη κοινωνία, τη δικαιοσύνη) μέσω της αναρχίας (της αταξίας και του χάους). Άρθρωναν λοιπόν μια στρατευμένη ιδιαιτερότητα που συμβαίνει εκεί όπου τα ιδανικά σφυρηλατούνται από την εμπειρία αλληλεγγύης σε ένα τόπο και είχαν την δύναμη να γενικοποιούνται και να λειτουργούν ως μέσο ανάσχεσης αποφάσεων της εξουσίας (Βλέπε το μεταγενέστερο πισωγύρισμα Σαρκοζί στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση). Οι δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς παρότι σε μεγάλο μέρος στάθηκαν αλληλέγγυες στην πορεία σύγκρουσης που είχε διαμορφωθεί ενισχύοντας τους πυρήνες αντίστασης και αυτοδιαχείρισης δεν συνέβαλαν στην ωρίμανση του πολιτικού υποκειμένου και στην ανάπτυξη τρόπων αντίστασης με ενωτικό πνεύμα για την μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση. Οι προσπάθειές τους ατόνησαν στο χρονικό διηνεκές αφήνοντας μονάχα το αναρχικό κίνημα να ανθίσταται μέχρι σήμερα.
Μετά από εκείνους τους μήνες αναταραχών η ελληνική κυβέρνηση ηθελημένα προσπάθησε να προσπεράσει τα γεγονότα βασιζόμενη στην χαρακτηριστική λήθη του μέσου έλληνα και ταυτόχρονα να εκμεταλλευτεί την συγκυρία για περισσότερη αστυνόμευση και καταστολή στα πλαίσια μιας ευρύτερης κοινής κατάστασης εξαίρεσης, όπως έγραφε ο Giorgio Agamben, όπου το προσωρινό και έκτακτο αυταρχικό μέτρο διακυβέρνησης (τα όπλα καταστολής σε συνδυασμό με τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις) μεταβάλει ουσιαστικά την ουσία του πολιτεύματος και οδηγεί στην μετάβαση προς την απολυταρχία. Μια τέτοια κυβέρνηση αγνοεί όχι μόνο την αποτυχία της αλλά και το γεγονός ότι έχει ήδη υπερκεραστεί από την ίδια την κοινωνία.
Υποσημειώσεις
[1] Τα επεισόδια αλληλεγγύης στα Δεκεμβριανά του ’08 σε όλο τον κόσμο (σε πάνω από 20 χώρες από την Γερμανία μέχρι την Χιλή και από τις ΗΠΑ μέχρι την Ισπανία) υπήρξαν μοναδικά με αποκορύφωμα τον χαιρετισμό του Υποδιοικητή Μάρκος από την μακρινή Τσιάπας στα ελληνικά.
[2] Η εξέγερση δεν προϋποθέτει την πλήρη οργάνωση της απελευθερωτικής βίας αλλά μια στοιχειώδη συνεννόηση αντεπίθεσης, κάτι που υπήρχε σε πλήρη ανάπτυξη τον Δεκέμβρη του 2008.
[3] Σύνηθες το φαινόμενο να ταυτίζουν ορισμένοι την εξεγερσιακή βία με την φασιστική. Η πρώτη είναι απελευθερωτική αντιβία ενώ η δεύτερη καθαρά εξουσιαστική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου